Hebt u als niet-vergoede werkzoekende recht op uitkeringen in geval van beroepsopleiding in een onderneming?

Belangrijke melding over de zesde staatshervorming

De informatie in dit infoblad heeft betrekking op bevoegdheden die door de zesde staatshervorming op 1 juli 2014 naar het Vlaamse, Waalse en Brusselse Hoofdstedelijk Gewest en de Duitstalige Gemeenschap overgedragen werden. (zie www.vdab.be, www.actiris.be, www.brussel-economie-werk.be, www.forem.be, http://emploi.wallonie.be, www.ifapme.be, www.adg.be).

Er werd evenwel een overgangsfase voorzien tijdens dewelke RVA deze bevoegdheid voorlopig verder blijft uitoefenen. De RVA blijft dus op grond van het continuïteitsbeginsel, belast met de uitvoering van deze materie tot op het tijdstip waarop het Gewest operationeel in staat is om deze bevoegdheid uit te oefenen. De bevoegdheid om de uitkeringen uit te betalen wordt niet overgedragen aan de Gewesten en blijft toegewezen aan de RVA, in samenwerking met de uitbetalingsinstellingen.

De bestaande regelgeving en procedures blijven van kracht tot deze gewijzigd worden door een Gewest of door de Duitstalige Gemeenschap.

Waarover gaat dit infoblad?

Om niet vergoede werklozen (schoolverlaters in beroepsinschakelingstijd, herintreders, ...) aan te sporen een individuele beroepsopleiding in een onderneming te volgen, worden aan deze werkzoekenden uitkeringen toegekend tijdens de opleiding, zelfs al voldoen zij niet aan de normale voorwaarden om inschakelings- of werkloosheidsuitkeringen te genieten. Deze uitkering noemt men de opleidingsuitkering. 

Wat verandert er in het kader van de zesde staatshervorming?

U woont in het Waalse Gewest (niet de Duitstalige Gemeenschap)?

Het Waalse Gewest schaft de regeling van de opleidingsuitkering af voor alle individuele beroepsopleidingen die aanvangen na 30.06.2017.

Is uw individuele beroepsopleiding aangevat vóór 01.07.2017, dan kunt u de opleidingsuitkering nog verder genieten tot het einde van de opleiding.

U woont in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest?

Aanvragen voor opleidingen die aanvangen na 31.12.2021 worden niet meer aanvaard. Voor de lopende opleidingen neemt het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest (Actiris) vanaf 01.04.2022 de betaling van de opleidingsuitkering over. De RVA is niet langer operationeel bevoegd voor deze materie. Voor meer inlichtingen dient u Actiris te contacteren (www.actiris.be).

U woont in de Duitstalige Gemeenschap?

Er verandert momenteel niets.

Wat is een individuele beroepsopleiding in een onderneming?

Een individuele beroepsopleiding in een onderneming (IBO) is een opleiding op de werkvloer, op grond van een overeenkomst gesloten met de cursist, de werkgever en de dienst bevoegd voor beroepsopleiding (Arbeitsamt, IBFFP, FOREM of VDAB). De opleiding moet minstens halftijds zijn. De RVA betaalt een opleidingsuitkering. De werkgever betaalt een premie.

Wat is een opleidingsuitkering?

Het dagbedrag van de opleidingsuitkering stemt overeen met het bedrag van de inschakelingsuitkering en wordt bepaald in functie van uw gezinstoestand en eventueel uw leeftijd. (Voor meer inlichtingen lees het infoblad "Hoeveel bedraagt uw uitkering na studies?" nr.T37. Dit infoblad kunt u krijgen bij uw uitbetalingsinstelling of bij het werkloosheidsbureau van de RVA of downloaden van de website www.rva.be). Is de opleiding voltijds, dan ontvangt u in principe zes daguitkeringen per week. Is de opleiding deeltijds, dan ontvangt u in principe een aantal daguitkeringen dat evenredig is met de opleidingsbreuk.

Het recht op opleidingsuitkeringen wordt slechts toegekend gedurende de periode van de beroepsopleiding.

Wanneer deze opleiding wordt beëindigd of stopgezet, hebt u in principe geen recht meer op uitkeringen, behalve wanneer u op dat ogenblik een nieuwe aanvraag om uitkeringen indient en aantoont dat u intussen voldoet aan de algemene voorwaarden om gerechtigd te zijn op uitkeringen op basis van studies of van een tewerkstelling.

Aan welke voorwaarden moet u voldoen om een IBO te volgen met een opleidingsuitkering?

Om een IBO te volgen met een opleidingsuitkering ten laste van de RVA moet u volgende voorwaarden vervullen:

• u bent bij de aanvang van de opleiding niet gerechtigd op inschakelings- of werkloosheidsuitkeringen aangezien u de toelaatbaarheidsvoorwaarden niet vervult, of aangezien u uitgesloten bent van het recht op uitkeringen ingevolge vrijwillige werkloosheid, activering van het zoekgedrag of langdurige werkloosheid;
• u bent bij de aanvang van de opleiding ingeschreven als niet-werkend werkzoekend bij de bevoegde dienst voor arbeidsbemiddeling (VDAB, ACTIRIS, FOREM of Arbeitsamt);
• u heeft geen diploma of getuigschrift van hoger onderwijs (deze voorwaarde geldt slechts indien u jonger bent dan 45 jaar);
• de opleiding is voorzien in een overeenkomst afgesloten tussen uzelf, de werkgever en de bevoegde dienst voor beroepsopleiding (VDAB, FOREM, IBFFP of Arbeitsamt) en aanvaard door de directeur van het werkloosheidsbureau van de RVA.

Hoe kunt u laten nagaan of u aan deze voorwaarden voldoet?

Het werkloosheidsbureau van de RVA dat bevoegd is voor uw woonplaats, kan op het formulier C 63-ibo attesteren of u aan de voorwaarden voldoet. Dit formulier wordt deels door de dienst bevoegd voor arbeidsbemiddeling en beroepsopleiding (Arbeitsamt) en deels door uzelf ingevuld. Daarnaast moet u ook een formulier C 1 en zijn eventuele bijlagen invullen (zodat het werkloosheidsbureau uw gezinssituatie kent en het bedrag van de uitkering kan vaststellen).

De hiervoor vermelde formulieren worden door de dienst bevoegd voor beroepsopleiding ingediend bij het werkloosheidsbureau.

De RVA attesteert vervolgens of u aan de voorwaarden voldoet. In het bevestigend geval, dan vermeldt de RVA op het attest het dagbedrag van de uitkering en het wekelijks aantal daguitkeringen waarop u tijdens de opleiding recht hebt. De RVA maakt het attest vervolgens over aan de dienst bevoegd voor beroepsopleiding.

Hoe vraagt u de opleidingsuitkering aan?

Gaat de opleiding door, dan wordt een overeenkomst voor beroepsopleiding gesloten tussen uzelf, de onderneming en de bevoegde dienst voor beroepsopleiding (VDAB, FOREM, IBFFP of Arbeitsamt). In een dergelijke overeenkomst staan onder meer de aanvangsdatum en de duur van de opleiding vermeld, alsook de verplichtingen van de cursist, van het bedrijf en van de bevoegde dienst voor beroepsopleiding. Voor meer inlichtingen inzake het sluiten van een dergelijke overeenkomst wendt u zich tot de bevoegde dienst voor beroepsopleiding.

Om de uitkeringen te verkrijgen moet u bij de aanvang van de opleiding contact opnemen met een uitbetalingsinstelling (HVW of vakbond). Meldt u bij deze instelling aan met een exemplaar van de overeenkomst voor beroepsopleiding en het formulier C63-IBO. Deze formulieren worden u bezorgd door de dienst bevoegd voor beroepsopleiding.

De uitbetalingsinstelling zal uw dossier samenstellen en uw uitkeringsaanvraag overmaken aan het werkloosheidsbureau.

De aanvraag wordt ingediend met een formulier C109 (dat bij de uitbetalingsinstelling ter plaatse wordt ingevuld), vergezeld van een formulier C1 (waarop u onder meer melding maakt van uw gezinssituatie), een exemplaar van de overeenkomst voor beroepsopleiding en een kopie van het formulier C63-IBO, waaruit blijkt dat u in aanmerking komt voor deze maatregel. De aanvraag moet op het werkloosheidsbureau toekomen binnen twee maanden, gerekend van datum tot datum, volgend op de eerste dag waarvoor uitkeringen worden gevraagd.

Het bureau gaat na of u aan alle voorwaarden voldoet en verwittigt de uitbetalingsinstelling wanneer het recht op uitkeringen wordt toegekend. De uitbetalingsinstelling brengt u vervolgens schriftelijk op de hoogte van de positieve beslissing.

Wat zijn uw verplichtingen tijdens deze beroepsopleiding?

• u moet in het bezit zijn van een controlekaart C3A, die u ontvangt van uw uitbetalingsinstelling, of een elektronische controlekaart bijhouden, die beschikbaar is via de portaalsite van de sociale zekerheid (www.socialsecurity.be/burger), die eveneens toegankelijk is via de websites van de uitbetalingsinstellingen. U vult de kaart in conform de daarop vermelde richtlijnen. U moet op deze kaart melding maken van ziekteperiodes;
• de onderneming waar u de beroepsopleiding volgt, geeft u op het einde van elke kalendermaand een aanwezigheidsattest C98;
• u dient de controlekaart C3A en het attest C98 na het verstrijken van de maand in bij uw uitbetalingsinstelling (indien u een elektronische controlekaart gebruikt geldt de bevestiging van de gegevens op het einde van de maand als het indienen van de kaart). Deze zal op basis daarvan de uitkering betalen.

Wat zijn uw voordelen tijdens de beroepsopleiding?

U ontvangt:

• uitkeringen ten laste van de RVA. U zal geen uitkering ontvangen voor de dagen van ongewettigde afwezigheid tijdens de opleiding, in geval van arbeidsongeschiktheid of indien er een ander toekenningsbeletsel bestaat. Het aantal uitkeringen waarop u recht heeft, wordt echter niet verminderd in geval van arbeid buiten het kader van de opleiding;
• een met productieve arbeid overeenkomende premie. Voor meer inlichtingen omtrent deze premie, moet u zich wenden tot de bevoegde dienst voor beroepsopleiding (VDAB, FOREM, IBFFP of Arbeitsamt).

Na de beroepsopleiding moet de werkgever u in dienst nemen met een arbeidsovereenkomst die hij ten vroegste mag beëindigen na verloop van een periode die overeenstemt met de duur van de beroepsopleiding.

Vangt u de opleiding aan tijdens de beroepsinschakelingstijd als schoolverlater, en voleindigt u de beroepsinschakelingstijd tijdens de opleiding, dan kan u een nieuwe uitkeringsaanvraag indienen om inschakelingsuitkeringen te ontvangen (in plaats van opleidingsuitkeringen ]). U kan ook wachten tot wanneer de opleiding beëindigd is (zie volgend punt).

Wat moet u doen op het einde van de beroepsopleiding?

Op het einde van de opleiding ontvangt u van de dienst voor beroepsopleiding een formulier C91. Wordt u aansluitend in dienst genomen met een arbeidsovereenkomst, dan kan u dit formulier behouden. Wordt u werkloos, dan kan u zich aanmelden bij uw uitbetalingsinstelling met dit formulier, om een uitkeringsaanvraag in te dienen. U zal slechts uitkeringen ontvangen indien u aan de normale voorwaarden voldoet om recht te hebben op inschakelings- of op werkloosheidsuitkeringen.