Structurele werkloosheid krimpt het laatste decennium sterk in

Sinds 2010 loopt het aantal werklozen die langer dan 1 jaar werkloos zijn sterk terug. Dat blijkt uit een analyse van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) waarin de langetermijnevolutie van de langdurige werkloosheid wordt bekeken.

De werkloosheid kent momenteel een niveau gelijkaardig aan dat van het einde van de jaren 1970. In de periode 1975-1995 kenden we een grote aangroei van langdurig werklozen. Hoewel er momenteel nog altijd meer werklozen zijn die middellang of lang werkloos zijn dan op het einde van de jaren 1970, hebben we het laatste decennium toch een scherpe daling van die groep gekend.

“Een belangrijke reden voor het inkrimpen van de langdurige werkloosheid zijn de hervormingen van stelsels waarbij werklozen zijn vrijgesteld van het zoeken naar werk, meer bepaald het voormalige brugpensioen (nu SWT) en de vrijstelling wegens leeftijd of beroepsverleden. Daardoor stromen er minder potentieel langdurig werklozen in”, verduidelijkt Nathalie Nuyts (RVA), de auteur van die studie. “Daarnaast zien we langdurig werklozen uitstromen, vooral naar werk en pensioen, en in mindere mate ook naar een arbeidsongeschiktheidsuitkering.”

Onbeperkte duur van de uitkering geen motor van structurele werkloosheid

De analyse brengt de langdurige werkloosheid in kaart vanaf het jaar 1945. “Interessant is dat we daardoor de evolutie kunnen volgen vanaf het jaar waarin de werkloosheidsuitkering in principe onbeperkt werd in de tijd”, licht Michiel Segaert toe, adjunct van de directeur van de directie Statistieken, Budget en Studies van de RVA. “Het is opvallend hoe we pas 30 jaar later de langdurige werkloosheid echt zien toenemen. De onbeperkte duur van het recht op een werkloosheidsuitkering lijkt dan ook niet echt een motor van structurele werkloosheid te zijn”, concludeert Michiel Segaert. “De economie en werkgelegenheid blijven de meest bepalende factoren. Wel zien we hoe ook visies op de plaats van bepaalde doelgroepen op de arbeidsmarkt, zoals die op vrouwen in de jaren 1940-‘50 en die op ouderen in de jaren 1970-’80, decennialang de structurele werkloosheid in die groepen mee kunnen beïnvloeden.”

Betekenen de huidige dalingen dat het einde van de structurele werkloosheid in zicht komt? “Daar kunnen we niet van uitgaan”, zegt Nathalie Nuyts. “Aan de cijfers uit de ‘gouden’ jaren 1960 zien we dat het weinig waarschijnlijk is dat structurele werkloosheid ooit volledig zal verdwijnen. Hoewel het globale werkloosheidspeil in die periode veel lager lag, waren er verhoudingsgewijs ongeveer even veel werklozen die meer dan 1 jaar werkloos zijn als nu. Zelfs in de beste economische omstandigheden zijn er nu eenmaal werkzoekenden die moeilijker hun weg naar een job kunnen terugvinden.”

Raadpleeg de volledige publicatie op de website van de RVA.