U bent een uitkeringsgerechtigd werkloze die onder de overgangsmaatregelen valt en u wenst studies, een opleiding of een stage te volgen?

Waarover gaat dit infoblad?

Wie tijdens zijn werkloosheid wil studeren of een opleiding of stage wil volgen en zijn werkloosheidsuitkeringen wenst te behouden, dient vrijgesteld te worden van een aantal verplichtingen.

In dit infoblad leest u:

• waar u de vrijstelling kan bekomen;
• wat de gevolgen zijn van de vrijstelling op uw verplichtingen als werkloze;
• wat de mogelijke gevolgen zijn van de vrijstelling op het bedrag van uw werkloosheidsuitkeringen;

• wat de gevolgen zijn van de vrijstelling op de duur van uw recht op werkloosheidsuitkeringen;

• wat u moet doen na afloop van uw studie, opleiding of stage.

Ontvangt u inschakelingsuitkeringen, beschermingsuitkeringen of kunstwerkuitkeringen? Dan is dit infoblad niet op u van toepassing.
Als u inschakelingsuitkeringen ontvangt, lees dan het infoblad T27 “Hervorming van de inschakelingsuitkeringen – De beperking van het recht in de tijd – Overgangsmaatregelen”.
Als u beschermingsuitkeringen ontvangt, lees dan het infoblad T166 “Heeft u recht op beschermingsuitkeringen?”
Als u kunstwerkuitkeringen ontvangt, lees dan het infoblad T191 “Welke specifieke regels zijn van toepassing op de kunstwerkers vanaf 1 januari 2024?”

Over welke studies, opleidingen en stages gaat het?

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen:

• de beroepsopleiding: een opleiding voorzien in een overeenkomst afgesloten tussen uzelf en de bevoegde dienst voor beroepsopleiding (VDAB, Forem, Bruxelles Formation of ADG);
• studies met volledig leerplan: studies ingericht, gesubsidieerd of erkend door een Gemeenschap en gevolgd in het secundair onderwijs of in het hoger onderwijs (hogescholen en universiteiten);
• de opleiding tot zelfstandige: de opleidingen georganiseerd door SYNTRA, het IFAPME, EFP‑SFPME, IAWM, die voorbereiden op het uitoefenen van een leidinggevende functie in een kleine of middelgrote onderneming, op het opleiden van gekwalificeerde medewerkers van de KMO's of op het uitoefenen van een zelfstandig beroep;
• de alternerende opleiding: opleidingen in de zin van de geldende reglementering inzake leerovereenkomsten;
• de voorbereiding op een zelfstandige activiteit d.m.v. een overeenkomst met een activiteitencoöperatie;
• elke andere studie, opleiding of stage.

Waar kan u de vrijstelling bekomen?

Ingevolge de zesde staatshervorming is de bevoegdheid inzake de toekenning van een vrijstelling voor het volgen van studies, een opleiding of een stage overgeheveld van de RVA naar het Vlaamse, Waalse en Brusselse Hoofdstedelijk Gewest en de Duitstalige Gemeenschap.

• VDAB
  Keizerslaan 11 – 1000 Brussel
  Tel:Servicelijn: 0800 30 700
  www.vdab.be /vrijstellingen
  E-mail: info@vdab.be

• ACTIRIS – Directie beschikbaarheid
  Dienst Vrijstellingen
  Koningsstraat 145 (4de  verdieping) – 1000 Brussel
  www.actiris.be

• Arbeitsamt der DG (ADG):
  Service Dispenses
  Hütte 79 - 4700 Eupen
  Tel: +32 87 638900 - Fax: +32 87 557085
  www.adg.be/dispenses
  E-Mail: dispenses@adg.be

• Le FOREM  - Service Dispenses
  www.leforem.be/dispenses
  E-mail: dispenses@forem.be

Van welke verplichtingen wordt u vrijgesteld?

Indien u een vrijstelling hebt bekomen voor het volgen van studies, een opleiding of een stage bent u vrijgesteld van bepaalde verplichtingen als werkzoekende. De inhoud van de vrijstelling hangt af van uw woonplaats. 

• Woont u in Brussel of in Vlaanderen of in een Duitstalige gemeente
  • moet u ingeschreven blijven als werkzoekende;
  • bent u onderworpen aan specifieke regels inzake de beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt,
  • mag u een aangeboden dienstbetrekking weigeren;
  • moet u niet actief naar werk zoeken.
• Woont u in Wallonië
  • moet u niet meer ingeschreven blijven als werkzoekende; 
  • mag u een aangeboden dienstbetrekking weigeren;
  • moet u niet actief naar werk zoeken.

Wat zijn de gevolgen van de vrijstelling op de duur van uw recht op werkloosheidsuitkeringen?

Hebt u op de datum waarop uw recht op uitkeringen normaal eindigt een vrijstelling van de gewestelijke dienst voor arbeidsbemiddeling voor het volgen van een opleiding, dan mag u uw opleiding voortzetten met behoud van uw uitkeringen tot aan het einde van de opleiding, maar ten laatste tot 30.06.2030 als

• u de opleiding begonnen bent vóór 1 januari 2026 EN
• die opleiding u voorbereidt op een knelpuntberoep.

Als u een opleiding hebt gevolgd die niet voorbereidt op een knelpuntberoep of die is gestart na 1 januari 2026, kan uw einddatum van het recht ook worden uitgesteld als:

• deze opleiding een voltijdse beroepsopleiding is
• en een ononderbroken duur heeft van minstens 3 maanden.

Dit uitstel is beperkt tot 12 maanden na de einddatum van het recht en mag niet later vallen dan 30.06.2030.

In de andere gevallen hebben vrijstellingen geen invloed op de duur van uw recht.

Mag u de financiële voordelen toegekend tijdens de studie, opleiding of stage cumuleren met uw uitkeringen?

Het gebruik van de controlekaart

Niettegenstaande u een studie, opleiding of stage volgt met een vrijstelling, dient u steeds een controlekaart bij te houden.

U kan gebruik maken van een papieren controlekaart (beschikbaar bij uw uitbetalingsinstelling).

• Woont u in Brussel of in Vlaanderen of in een Duitstalige gemeente dan gebruikt u de gewone controlekaart C3A.
• Woont in Wallonië en volgt u
  • een beroepsopleiding dan gebruikt u de gewone controlekaart C3A,
  • in de andere gevallen gebruikt u de controlekaart C3C.

U kan ook gebruik maken van de elektronische controlekaart. Deze is beschikbaar via de portaalsite van de sociale zekerheid (www.socialsecurity.be/burger), die eveneens toegankelijk is via de websites van de uitbetalingsinstellingen.

Het is van belang de richtlijnen op de controlekaart aandachtig te lezen. U moet onder meer het vakje van uw controlekaart zwart maken als u aan het werk bent buiten het kader van de studie, opleiding of stage waarvoor u vrijgesteld bent, zelfs al werkt u op een zaterdag, een zondag of een feestdag. U dient tevens melding te maken van ziekte. De niet-naleving van deze verplichtingen kan aanzienlijke sancties met zich brengen.

Op het einde van de maand dient u uw papieren controlekaart in bij uw uitbetalingsinstelling. Gebruikt u een elektronische controlekaart dan dient u op het einde van de maand de gegevens te bevestigen.

Wat moet u doen op het einde van de vrijstelling?

• Woont u in Brussel of in Vlaanderen of in een Duitstalige gemeente dan moet u zich op het einde van de vrijstelling niet opnieuw inschrijven als werkzoekende, behalve als de opleiding gevolgd wordt door een niet-vergoede werkloosheidsperiode van minstens 28 dagen.

  Volgde u een beroepsopleiding dan ontvangt u op het einde van de opleiding een formulier C91. U moet zich met dit formulier aanmelden bij uw uitbetalingsinstelling.

• Woont u in Wallonie
  • en volgde u een beroepsopleiding dan ontvangt u op het einde van de opleiding een formulier C91. U moet zich met dit formulier aanmelden bij uw uitbetalingsinstelling.
  • en maakte u gebruik van een papieren controlekaart C3C, dan biedt u zich aan bij uw uitbetalingsinstelling die u een andere controlekaart zal geven.
  • U hoeft zich niet opnieuw in te schrijven als werkzoekende.

Wat zijn de gevolgen indien u een studie, opleiding of stage volgt zonder dat u hiervoor een vrijstelling hebt bekomen?

• Indien u de hierna volgende studies volgt zonder dat u hiervoor een vrijstelling hebt bekomen dan verliest u het recht op werkloosheidsuitkeringen:
  • studies met volledig leerplan;
  • de opleiding tot zelfstandige;
  • de alternerende opleiding of een leertijd;
  • de voorbereiding op een zelfstandige activiteit d.m.v. een overeenkomst met een activiteitencoöperatie.
• Indien u een andere studie of stage volgt zonder dat u hiervoor een vrijstelling hebt bekomen, behoudt u uw werkloosheidsuitkeringen maar dan bent u van geen enkele verplichting als werkzoekende vrijgesteld.
• u moet ingeschreven zijn en blijven als werkzoekende;
• u moet beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt;
• u moet actief naar werk zoeken;
• u mag geen aangeboden dienstbetrekking weigeren. 

• Indien u financiële voordelen ontvangt in het kader van een opleiding of van een stage zonder een vrijstelling of een toelating te hebben verkregen van de gewestinstelling (VDAB, Actiris, Bruxelles Formation, Forem of ADG), verliest u het recht op werkloosheidsuitkeringen.