Werklozen toelaten zich te focussen op een opleiding werpt vruchten af

In 2022 werden in totaal 78.283 werklozen ondanks hun uitkering tijdelijk vrijgesteld van de plicht om actief werk te zoeken, zodat ze zich konden toeleggen op een opleiding. De arbeidsbemiddelingsdiensten (VDAB, FOREM, Actiris en ADG) kunnen werklozen zo’n vrijstelling aanbieden, als ze gemotiveerd zijn om een opleiding of stage te volgen of onafgewerkte studies te hernemen. Nieuw onderzoek van de RVA toont aan dat dit soort vrijgestelde opleidingen effectief een bijkomend voordeel biedt om werklozen terug aan het werk te krijgen.

Investeren in een degelijke tewerkstelling

De RVA volgde een jaar lang werklozen op na hun vrijgestelde opleiding. De meerderheid van hen volgt daarbij een voltijdse beroepsopleiding, al dan niet specifiek gericht op een knelpuntberoep. Uit deze opvolging blijkt dat zij in de loop van dat jaar veel vaker aan het werk dan andere werklozen met dezelfde karakteristieken.

Na zo’n voltijdse knelpuntopleiding bv. zijn werklozen in het volgende jaar gemiddeld bijna 100 dagen langer aan de slag dan in werkloosheid. Bijna 3/4 zijn aan het einde van dat jaar nog steeds aan het werk, terwijl het voor de controlegroep om minder dan de helft gaat. Het aantal dat geen werk vindt, ligt ca. drie keer lager dan bij werklozen zonder een vrijgestelde opleiding.

Gerichte ondersteuning van de arbeidsmarktnoden

Gerichte opleidingen kunnen met andere woorden op de arbeidsmarkt wat druk van de ketel halen voor knelpuntberoepen. De vrijgestelde opleidingen ondersteunen echter ook op andere vlakken de goede werking van de arbeidsmarkt. Elke gewestelijke dienst kan zijn strategie qua opleidingen aanpassen aan de situatie binnen zijn werkveld. Hierdoor ontstaat een breed gamma aan opleidingsmogelijkheden, die ook toelaat de kwalificaties te versterken van de meest kwetsbare werklozen die het moeilijkst hun ingang in de werkloosheid vinden. Ook wanneer we elk gewest apart beschouwen, werpen de vrijgestelde opleidingen bij elk van hen vruchten af om de tewerkstellingskansen te verhogen van de werklozen die zij opvolgen.

Een onbedoeld neveneffect?

Hoewel deze vrijstellingen gericht zijn op het verhogen van de kwalificaties en kansen van werklozen, bracht het RVA-onderzoek een bijkomend, onbedoeld effect aan het licht: wie zo’n vrijgestelde opleiding heeft gevolgd, is tot 2 keer minder vaak arbeidsongeschikt dan andere werklozen. Er was reeds aangetoond dat werkloosheid een precaire, vaak stresserende situatie is die kan bijdragen tot het ontwikkelen van gezondheidsproblemen. Het perspectief dat wordt geboden door de actieve deelname aan een vooruitgangsproces en de vrijstelling, biedt hiervoor blijkbaar een tegengewicht. Deze vaststelling is belangwekkend in het licht van de vrij hoge inactiviteitsgraad in elk van de gewesten en de stijgende kosten voor de arbeidsongeschiktheidsuitkering.

Voor Sébastien Votquenne, auteur van de studie, is de vaststelling indrukwekkend, maar logisch. “In 2017 stelde het RIZIV al voor om te investeren in opleiding en jobcreatie om de cijfers van arbeidsongeschiktheid in België te doen dalen: actief blijven, begeleid worden, ondersteund worden, deel uitmaken van een initiatief om de eigen vaardigheden te verbeteren, een doel hebben - al deze elementen helpen om werklozen in een positieve gemoedstoestand te houden die niet alleen hun kansen op het vinden van een job verhoogt, maar hen ook beschermt tegen een zekere kwetsbaarheid." Uit het onderzoek blijkt ook dat de opleidingsprogramma's die het meest effectief zijn om mensen weer aan het werk te krijgen, ook de programma's zijn die het meest effectief zijn in het verkleinen van het risico op ziekte.

Raadpleeg de volledige publicatie en de executive summary van de studie op de website van de RVA.

Op onze website vindt u nog tal van andere statistische publicaties. Mocht u niet vertrouwd zijn met de gebruikte terminologie, raadpleeg dan zeker de rubriek Methodologie op onze site.

Pers

Bent u journalist?

Contacteer de cel Communicatie.

Keizerslaan 7
1000 Brussel

Tel. +32 2 515 42 81
E-mail dircom@rva.be