Tijdelijke werkloosheid overmacht voor werknemers als hun kind door de coronamaatregelen niet naar het kinderdagverblijf, de school of een centrum voor opvang van personen met een handicap kan gaan

Voor welke situaties kan deze vorm van tijdelijke werkloosheid worden aangevraagd?

Een werknemer heeft tot 31.12.2022 het recht afwezig te zijn van het werk en uitkeringen tijdelijke werkloosheid wegens overmacht aan te vragen wanneer hij moet instaan voor de opvang van:

• een minderjarig kind met wie hij samenwoont en dat niet naar het kinderdagverblijf of naar de school kan gaan;
• een minderjarig kind met wie hij samenwoont en dat afstandsonderwijs moet volgen;
• een kind met een handicap dat hij ten laste heeft, ongeacht de leeftijd, dat niet naar een centrum voor opvang van personen met een handicap kan gaan;
• een kind met een handicap dat hij ten laste heeft, ongeacht de leeftijd, dat een intramurale of extramurale dienstverlening georganiseerd of erkend door de gemeenschappen niet kan volgen.

Het feit dat het kind niet naar het kinderdagverblijf, de school of het centrum voor opvang van personen met een handicap kan gaan, moet te wijten zijn aan:

• ofwel de sluiting of tijdelijke stopzetting van de dienst door een maatregel om de verspreiding van het coronavirus te beperken. Het kan daarbij ook gaan om een gedeeltelijke sluiting van een kinderdagverblijf, school of opvangcentrum (bijvoorbeeld enkel bepaalde klassen van een school worden gesloten), of een gedeeltelijke stopzetting van de dienstverlening voor gehandicapten of een verminderde dienstverlening van een kinderdagverblijf;
• ofwel het feit dat het kind zelf in quarantaine of in isolatie moet om de verspreiding van het coronavirus te beperken.

De minister van Werk heeft beslist dat de tijdelijke werkloosheid wegens overmacht ook kan aanvaard worden voor de opvang van een kind dat tijdens de zomervakantie was ingeschreven voor een kamp of een georganiseerde kinderopvang maar dat hier niet naartoe kan gaan omdat het vakantiekamp of de georganiseerde opvang is geannuleerd of voortijdig is stopgezet omwille van corona of omdat het kind zelf in quarantaine moet omwille van corona.  

Opmerking:

• Als de werknemer samenwoont met een andere ouder van het kind, kan dat recht voor eenzelfde periode slechts aan één van beiden worden toegekend.
• In een situatie van alternerende huisvesting kan dat recht enkel worden gevraagd door de werknemer die gedurende de periode van sluiting, quarantaine … effectief samenwoont met het kind.  

Er kan voor eenzelfde periode voor hetzelfde kind dus altijd maar één persoon gebruikmaken van dat recht.

Er kunnen uitkeringen tijdelijke werkloosheid wegens overmacht worden toegekend zolang het kind om een van de voormelde redenen niet terug naar het kinderdagverblijf, de school of het centrum voor opvang van personen met een handicap kan gaan of geen gebruik kan maken van de dienstverlening voor personen met een handicap.

Verduidelijking: sluiting van de instelling en quarantaine van het kind

Sluiting van de instelling

Voorbeelden:

• Een kind kan niet naar school omdat de school gesloten is wegens een coronamaatregel. De ouder die samenwoont met het kind en die daardoor niet kan gaan werken, kan tijdelijke werkloosheid overmacht voor de opvang van het kind vragen.
• Een kind kan niet naar school omdat de school gesloten is wegens een coronamaatregel. De ouder die samenwoont met het kind zit al in quarantaine, maar kan telewerken. Die ouder kan zijn telewerk stopzetten en tijdelijke werkloosheid overmacht voor de opvang van het kind vragen.

Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht voor de opvang van een kind is enkel mogelijk voor de dagen waarop de school of instelling gewoonlijk geopend is (dus bijvoorbeeld niet voor de gewone schoolvakanties) of voor de dagen waarvoor het kind normaal ingeschreven is in het kinderdagverblijf (voor kinderen die nog niet naar school gaan), en voor de dagen waarop contractueel is voorzien dat de werknemer werkt.

Quarantaine van het kind

Voorbeeld:

Het kind moet in quarantaine omdat het in contact is geweest met een besmet persoon. De werknemer die met het kind samenwoont, kan tijdelijke werkloosheid wegens overmacht aanvragen voor de opvang van het kind.

Welke stappen moet de werknemer ondernemen?

De werknemer moet zijn werkgever onmiddellijk op de hoogte brengen.

• Als de instelling sluit of overschakelt op afstandsonderwijs, moet de bevoegde instelling deel A van het document ‘opvang kind sluiting corona’ invullen en ondertekenen. Daarna moet de werknemer deel B invullen en ondertekenen en vervolgens het volledig ingevulde document aan zijn werkgever bezorgen.

• Als het kind in quarantaine moet, moet de werknemer het document ‘opvang kind quarantaine corona’ zelf invullen en ondertekenen en samen met het quarantainegetuigschrift aan zijn werkgever bezorgen.

• Indien tijdens de zomervakantie een vakantiekamp of georganiseerde opvang wordt geannuleerd of stopgezet door corona, moet de werknemer de werkgever het attest ‘opvang kind zomervakantie annulatie corona’ bezorgen.
• Indien het kind zelf in quarantaine moet en hierdoor niet naar het vakantiekamp of de georganiseerde opvang kan gaan, moet de werknemer de werkgever het attest ‘opvang kind zomervakantie quarantaine‘ bezorgen.

De werkgever mag de tijdelijke werkloosheid niet weigeren op basis van die documenten.

Als dat nodig is, moet de werknemer ook nog een uitkeringsaanvraag indienen bij zijn uitbetalingsinstelling (ACV, ABVV, ACLVB of HVW). Dat is bijvoorbeeld het geval als de werknemer voor de eerste keer werkloosheidsuitkeringen aanvraagt.

Welke stappen moet de werkgever ondernemen?

Vanaf 1 juli 2022 gelden terug de normale procedures voor het invoeren van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht. Dit betekent dat de werkgever een elektronische mededeling van de tijdelijke werkloosheid wegens overmacht moet versturen naar de RVA, samen met de bewijsstukken waaruit de overmacht blijkt.

De werkgever moet op het einde van de maand een ASR scenario 5 versturen met vermelding van de dagen tijdelijke werkloosheid wegens overmacht

De werkgever hoeft tot 31.12.2022 geen controlekaart C3.2A aan zijn werknemer te bezorgen. Hij moet enkel op het einde van de maand de uren tijdelijke werkloosheid aangeven op de aangifte sociaal risico scenario 5, met de code aard van de dag overmacht (code 5.4).

Hoeveel bedraagt de uitkering?

Een werknemer die tijdelijk werkloos wordt gesteld voor de opvang van een kind krijgt  vanaf 01.07.2022 65% van zijn (begrensde) loon. 

Opgelet! Om werkloosheidsuitkeringen te ontvangen, moet de werknemer ook voldoen aan bepaalde vergoedbaarheidsvoorwaarden. Zo moet de werknemer arbeidsgeschikt zijn en is het bijvoorbeeld mogelijk dat de uitkering niet kan worden gecumuleerd met een nevenactiviteit.