Jaarverslag RVA 2023
“In 2023 zien we de RVA-stelsels weer aanknopen bij de trends die ze vóór de coronajaren kenden. Het aantal vergoede volledig werklozen (al dan niet werkzoekend) zakt onder de symbolische grens van 300.000 met een gemiddeld maandelijks peil van slechts 295.801. Voor de tijdelijke werkloosheid, die door de pandemie ongeziene hoogtes bereikte in 2020, telden we gemiddeld nog 121.127 betalingen per maand. Kortom: in 2023 lijken op het eerste zicht de sporen van de crisissen sinds 2020 binnen de RVA-stelsels uitgewist te zijn. Enige voorzichtigheid in de interpretatie is echter aangewezen.” Jean-Marc Vandenbergh, administrateur-generaal van de RVA.
“We zien dat de zachte landing na de pandemie niet zonder haperingen verloopt. Deze context in combinatie met de toename aan internationale geopolitieke spanningen betekenen dat een te optimistische interpretatie van de algemene normalisering na de crisisperiode moet worden getemperd. Met het oog op de uitdagingen van morgen, herinnert de terugblik op de recente, acute crisissen ons aan het belang van robuuste socialezekerheidsstelsels die als buffer onze arbeidsmarkt en economie beschermen tegen schokken.” Axel Delvoie, adjunct-administrateur-generaal.
2023 : Tijden van long transitory, inflatie en knelpuntberoepen
De economische groei en jobcreatie waren in 2023 positief, maar niet in opvallende mate. Het aantal werkaanbiedingen blijft relatief hoog, al zien we niet meer dezelfde hoge pieken als kort na de pandemie. Het herstel vertraagt ten opzichte van de eerste maanden na de zwaarste lockdowns, maar een grote conjunctuurcrisis lijkt toch vermeden. Die enigszins onvoorspelbare en ambigue context wordt naar analogie met long covid soms long transitory genoemd. De term slaat op de economische langeretermijngevolgen van de pandemie in de vorm van o.a. verstoorde productieketens die zich niet meteen kunnen herstellen. Dat leidde bijvoorbeeld tot verhoogde inflatie.
2023 werd verder gekenmerkt door een wereldwijde piek aan knelpuntberoepen. Een van de redenen daarvoor is de vergrijzing van de bevolking. De toename van oudere werknemers die met pensioen gaan, creëert een vacuüm dat moeilijk kan worden opgevuld door jongere generaties. Hoewel dat gunstig kan zijn voor de jobkansen van werklozen, dreigt aan de andere kant een daling van de economische groei.
Aantal personen in tijdelijke werkloosheid sterk gedaald, bepaalde sectoren nog steeds hoger dan vóór corona
Bij tijdelijke werkloosheid was er een daling in 2023, van 162.675 fysieke eenheden gemiddeld per maand in 2022 naar 121.127 in 2023 (-25,5%). Het goed uitgewerkte stelsel van de tijdelijke werkloosheid werkt in België als buffer tegen economische schokken. In dit stelsel zien we hoe niet elke sector zich in 2023 in dezelfde mate normaliseert. Buiten de bouwsector kennen de meeste sectoren een aanzienlijk groter volume tijdelijke werkloosheid dan vóór corona. Zeker in bepaalde takken van de dienstensector zien we nog de sporen van een verstoring op langere termijn.
Het aantal volledig werklozen met een uitkering, werkzoekend en niet-werkzoekend, daalt voor het eerst sinds 1977 tot onder de grens van 300.000
Het aantal vergoede volledig werklozen (werkzoekenden en niet-werkzoekenden samen) zakt onder de symbolische grens van 300.000 met een gemiddeld maandelijks peil van slechts 295.801. Zelfs als we daar nog de 28.664 werklozen bijtellen die er via een bijzondere vrijstelling naar streven om hun arbeidsmarktpositie te verbeteren, komen we tot werkloosheidscijfers die sinds de tweede oliecrisis nooit gunstiger waren.
Kijken we enkel naar de groep werkzoekende werklozen, dan tellen we in 2023 in België gemiddeld per maand 284.786 uitkeringsgerechtigde volledig werkloze werkzoekenden (tegenover 291.694 in 2022 en 321.502 in 2021). Het aantal volledig werkloze vergoede werkzoekenden (UVW-WZ) daalde ten opzichte van 2022 in de drie gewesten, maar in verschillende mate: in het Vlaams Gewest -4,5%, in het Waals Gewest -0,7% en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest -2,0%.
Tijdskrediet kent opnieuw stijging, vooral het ouderschapsverlof neemt toe
In 2023 werden gemiddeld per maand 238.936 onderbrekingsuitkeringen betaald in de verschillende stelsels van tijdskrediet, thematische verloven en loopbaanonderbreking. Dat zijn er 5.503 meer dan in 2022, wat een stijging inhoudt van 2,4%. Op vijf jaar tijd is er een daling van 4,2%.
Tussen de verschillende stelsels zien we een aantal opmerkelijke verschillen:
- Het aantal onderbrekingsuitkeringen in het kader van de thematische verloven stijgt in 2023 met 7,0% op jaarbasis (+7.519 eenheden), voornamelijk toe te schrijven aan de toename van het ouderschapsverlof met 8,8%. Op vijf jaar tijd noteren we een stijging van het ouderschapsverlof met 36,7%.
- Het aantal uitkeringsgerechtigden met tijdskrediet in de privésector heeft lange tijd een constante groei gekend, maar de inperkingen van 2012 en 2015 hebben ervoor gezorgd dat de trend dalende was. Die daling werd ieder jaar kleiner en in 2023 was er voor het eerst weer een lichte stijging. Het aantal uitkeringsgerechtigden bedraagt 89.723 in 2023, dat is een stijging met 1,0% in vergelijking met 2022.
- Het aantal uitkeringsgerechtigden met een gewone loopbaanonderbreking, het stelsel voor de publieke sector, daalt sterk met 7,9%. Er werden in 2023 gemiddeld 34.207 onderbrekingsuitkeringen per maand betaald.
De RVA: snel en correct
De RVA leverde in 2023 opnieuw een snelle en kwaliteitsvolle dienstverlening aan de klant:
- Met 4 dagen bleef de behandelingstermijn voor dossiers van volledig werklozen, gerekend vanaf het moment dat het dossier toekomt bij de RVA tot aan het versturen van de beslissing naar de uitbetalingsinstelling, weer erg kort in 2023.
- Voor werknemers die in loopbaanonderbreking, tijdskrediet of thematisch verlof zijn, werden 567.805 aanvragen ingediend en behandeld. Dat is een stijging van 3% ten opzichte van 2021. De gemiddelde behandelingstermijn bedroeg 16 kalenderdagen.
- Het contactcenter van de RVA verwerkte vorig jaar per maand gemiddeld 68.145 eerstelijnsoproepen. Dat is een daling met 7,8% op jaarbasis. Het aantal oproepen ligt wel nog steeds hoger (+ 18,96%) dan de volumes die de RVA kende vóór de coronacrisis.
Doorgedreven digitalisering, met oog voor inclusie
De RVA investeert veel in de ontwikkeling of de verbetering van de elektronische toepassingen voor de werkgevers, de werknemers en de werkzoekenden.
- De elektronische controlekaart waarmee werklozen maandelijks hun periodes van werkloosheid en de andere gebeurtenissen die een invloed hebben op de vergoeding kunnen aangeven, werd meer gebruikt. In 2023 waren er 75.658 nieuwe gebruikers van de elektronische controlekaart, op pc, tablet of smartphone. Er werden 1.589.506 betalingen verricht op basis van een e-C3.
- Bij de loopbaanonderbreking werden alle fasen van dat proces geïnformatiseerd om te zorgen voor een kwaliteitsvolle, snelle en moderne dienstverlening aan de klant. Break@Work, de toepassing voor het berekenen van het krediet en het indienen van de aanvraag kende vorig jaar 293.025 bezoekers. In 2023 verliep 50% van alle aanvragen in het kader van loopbaanonderbreking elektronisch.
- De RVA zet volop in op zijn digitale dienstverlening maar is er zich tegelijk ook van bewust dat iedereen moet kunnen meedoen op digitaal gebied. Digitale inclusie staat hoog op de agenda van onze organisatie, onder andere door te werken met digicoaches en door toepassingen te ontwerpen die vertrekken vanuit de beleving van de gebruiker (User Experience of UX)
Jaarverslag
Het volledige jaarverslag van de RVA bestaat uit 2 delen en vindt u op de website van de RVA:
- Volume 1 'activiteitenverslag': een uitgebreide beschrijving van de activiteiten van de RVA-diensten in 2023;
- Volume 2 'indicatoren van de arbeidsmarkt en de evolutie van de uitkeringen', met heel wat statistieken en cijfers voor 2023.
Nieuw dit jaar: Ontdek de beknopte onlinesamenvatting op de website van het jaarverslag.
Raadpleeg de nieuwe website jaarverslag RVA
Nieuw dit jaar
Ontdek de beknopte onlinesamenvatting op de website
van het jaarverslag
