Wat is de invloed van een zelfstandige activiteit op het recht op werkloosheidsuitkeringen?

T87

Laatste update : 1.07.2017

U geniet werkloosheids- of inschakelingsuitkeringen en u wenst een opleiding ter voorbereiding op een zelfstandig beroep te volgen?

Indien u een opleiding ter voorbereiding op een zelfstandig beroep (georganiseerd door SYNTRA, het IFAPME, Service formation PME (SFPME) of IAWM) wenst te volgen, kunt u onder bepaalde voorwaarden vrijgesteld worden van een aantal verplichtingen als werkloze. Lees hieromtrent de infobladen “U wil een alternerende opleiding volgen” nr. T155 en " U bent een uitkeringsgerechtigd werkloze en u wenst studies, een opleiding of een stage te volgen?" n° T58

U geniet werkloosheids- of inschakelingsuitkeringen en u wenst een zelfstandige activiteit voor te bereiden?

Welke activiteiten mag u uitoefenen?

U kunt, met behoud van uitkeringen, gedurende een periode van ten hoogste 6 maanden, uw vestiging als zelfstandige voorbereiden door bepaalde activiteiten te verrichten: studies met betrekking tot de haalbaarheid van het beoogde project, de inrichting van de lokalen en de installatie van het materiaal, het leggen van de nodige contacten om het project op te starten en het vervullen van de administratieve formaliteiten.

Ondermeer de volgende activiteiten zijn toegelaten: marktstudies verrichten, een handelszaak of burelen kopen of huren, vennoten, leveranciers en kredietverleners zoeken, een vennootschap oprichten, personeel aanwerven (dat men evenwel nog niet mag tewerkstellen), productiegoederen aankopen, stappen ondernemen in verband met de Kruispuntbank voor Ondernemingen, de BTW en de sociale zekerheid.

Welke formaliteiten moet u verrichten bij de aanvang van de voorbereiding?

U moet voorafgaandelijk en schriftelijk aangifte doen van de voorbereiding bij het werkloosheidsbureau door middel van het formulier C45 E" Aangifte van activiteiten ter voorbereiding op een vestiging als zelfstandige of op de oprichting van een onderneming " dat u kunt verkrijgen bij uw uitbetalingsinstelling. De mogelijkheid om uw zelfstandige activiteit voor te bereiden is beperkt tot maximum 6 maanden en is eenmalig. Vanaf het ogenblik dat u uw zelfstandige activiteit effectief uitoefent, hebt u geen recht meer op uitkeringen.

Welke zijn de formaliteiten tijdens de voorbereidingsperiode?

Tijdens de voorbereidingsperiode moet u ingeschreven blijven als werkzoekende en in het bezit blijven van een controlekaart die u moet invullen volgens de erop vermelde instructies:

  • maak geen melding op de controlekaart van de voorbereidende activiteiten, indien ze zich beperken tot de hierboven vermelde toegelaten activiteiten;
  • verricht u andere activiteiten, of start u de zelfstandige activiteit reeds tijdens de periode van 6 maanden, vermeld dit dan op uw controlekaart, door de betreffende vakjes zwart te maken. U hebt dan geen recht meer op uitkeringen.

U geniet werkloosheids- of inschakelingsuitkeringen en u wenst een zelfstandige activiteit voor te bereiden onder begeleiding van een activiteitencoöperatie?

Wat is een activiteitencoöperatie?

Een activiteitencoöperatie is een vennootschap met sociaal oogmerk en heeft als doel kandidaat-ondernemers te adviseren, begeleiden, coachen en ondersteunen bij de uitoefening van hun activiteiten ter voorbereiding van een zelfstandige activiteit in hoofdberoep.

De activiteitencoöperatie richt zich voornamelijk tot uitkeringsgerechtigd vergoede werklozen en andere kansengroepen met het oog op hun latere inschakeling in het beroepsleven.

Behoort u tot de doelgroep "uitkeringsgerechtigd vergoede werkloze"?

Indien u 50 jaar of ouder bent, behoort u tot de doelgroep "uitkeringsgerechtigd vergoede werkloze" van de activiteitencoöperatie, indien u:

  • werkloosheids- of inschakelingsuitkeringen geniet;
  • gedurende minstens 78 dagen werkloosheids- of inschakelingsuitkeringen genoten heeft (of zich in een gelijkgestelde situatie bevond) in de loop van de maand van de ondertekening van de overeenkomst met de activiteitencoöperatie en de 9 maanden daaraan voorafgaand.

Indien u jonger bent dan 50 jaar, behoort u tot de doelgroep "uitkeringsgerechtigd vergoede werkloze" van de activiteitencoöperatie, indien u:

  • werkloosheids- of inschakelingsuitkeringen geniet;
  • gedurende minstens 156 dagen werkloosheids- of inschakelingsuitkeringen genoten heeft (of zich in een gelijkgestelde situatie bevond) in de loop van de maand van de ondertekening van de overeenkomst met de activiteitencoöperatie en de 18 maanden daaraan voorafgaand.

Gelijkgestelde situaties:

  • u genoot ziekte- of invaliditeitsuitkeringen gedurende uw werkloosheid
  • u zat in hechtenis of gevangenschap gedurende uw werkloosheid
  • u werd tewerkgesteld door het OCMW in toepassing van artikel 60, § 7 van de organieke wet van 08.07.1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn
  • u genoot vergoedingen van het OCMW (leefloon of financiële maatschappelijke hulp)
  • u werkte bij een werkgever behorend tot de doelgroep van de sociale inschakelingseconomie (zie hierboven) in het kader van een gewestelijk wedertewerkstellingsprogramma (bv. GECO, DAC, IBF, APE,...)
  • u werkte in een doorstromingsprogramma met integratie-uitkeringen (DSP)
  • u ontving vakantiegeld gedurende uw werkloosheid
  • u werd wederopgeroepen onder de wapens tijdens uw werkloosheid
  • u bevond zich in een periode van beroepsinschakelingstijd die het recht opent op inschakelingsuitkeringen en u was niet tewerkgesteld, of slechts tewerkgesteld met een overeenkomst voor tewerkstelling als studenten zonder RSZ-inhoudingen.

Het feit dat u voldoet aan de werkloosheidsvoorwaarden kan door het werkloosheidsbureau geattesteerd worden op een formulier C63-ACTIVITEITENCOÔPERATIE.

Welke zijn de formaliteiten tijdens de voorbereidingsperiode indien u tot de doelgroep "uitkeringsgerechtigd vergoede werkloze" behoort?

Indien u tot de doelgroep "uitkeringsgerechtigd vergoede werklozen" van de activiteitencoöperatie behoort, dan kan u onder bepaalde voorwaarden vrijgesteld worden van een aantal verplichtingen als werkloze tijdens de duur van de overeenkomst met de activiteitencoöperatie. Voor meer inlichtingen lees het infoblad " U bent een uitkeringsgerechtigd werkloze en u wenst studies, een opleiding of een stage te volgen?" n° T58

U oefent een zelfstandig beroep uit gedurende de beroepsinschakelingstijd als schoolverlater?

De dagen van zelfstandige activiteit in hoofdberoep worden in aanmerking genomen voor het vervullen van de beroepsinschakelingstijd.

U bent werkloze en u helpt een zelfstandige?

Indien u regelmatig een zelfstandige helpt, moet u daarvan aangifte doen via uw uitbetalingsinstelling. Indien u hem slechts occasioneel helpt, volstaat het dit op voorhand op uw controlekaart te vermelden (door het overeenstemmende vakje zwart te maken).

U oefent een zelfstandig beroep uit na arbeid in loondienst?

U kunt geen aanspraak maken op uitkeringen gedurende de periode waarin u uw zelfstandig hoofdberoep uitoefent.

De arbeidsdagen als zelfstandige komen niet in aanmerking om, na uw zelfstandige activiteit, toegelaten te worden tot het recht op werkloosheidsuitkeringen.

Heeft u vóór het zelfstandig beroep voldoende lang gewerkt als werknemer in loondienst, dan kan u evenwel na stopzetting van uw zelfstandig beroep, toegelaten worden tot het recht op uitkeringen op grond van die voorgaande tewerkstelling in loondienst. Het aantal vereiste dagen van tewerkstelling in loondienst en de duur van de referteperiode waarin die arbeid gelegen moet zijn, is afhankelijk van uw leeftijd op het ogenblik van de uitkeringsaanvraag. De mogelijkheid om de voorgaande tewerkstelling in loondienst in rekening te brengen geldt echter slechts indien u uw zelfstandig beroep hebt uitgeoefend gedurende een beperkte periode. De referteperiode kan immers verlengd worden met de periode van minimum 6 maanden en maximum 15 jaar waarin u een zelfstandig beroep hebt uitgeoefend....

Indien u na uw zelfstandig beroep een uitkeringsaanvraag indient, zal het bedrag van uw uitkering berekend worden op basis van uw vorige loon.

Hebt u uw werk als loontrekkende verlaten om zelfstandige te worden, en stopt u deze zelfstandige activiteit, dan kan u pas werkloosheidsuitkeringen genieten, indien u aantoont dat uw vroegere werkgever niet meer bereid is u weer in dienst te nemen. Stopt u de zelfstandige activiteit binnen de 6 maanden, dan heeft u bovendien gedurende de 6 maanden vanaf de werkverlating, in geen geval recht op werkloosheidsuitkering.

U geniet werkloosheids- of inschakelingsuitkeringen en start een zelfstandig beroep?

U hebt geen recht op uitkeringen tijdens de periode waarin u dit hoofdberoep uitoefent.

Indien u, gedurende de 6 maanden voorafgaand aan de vestiging als zelfstandige in hoofdberoep, verbonden was door een overeenkomst met een activiteitencoöperatie als kandidaat-ondernemer behorende tot de doelgroep "uitkeringsgerechtigd vergoede werkloze", dan kan u eventueel een acco-werkhervattingstoeslag ontvangen ten laste van de RVA en dit gedurende maximaal 12 maanden. 

Indien u ten minste 55 jaar bent als u zich vestigt als zelfstandige in hoofdberoep, dan kan u tijdens uw zelfstandige activiteit eventueel een "gewone" werkhervattingstoeslag ontvangen ten laste van de RVA. Meer uitleg hieromtrent is opgenomen in het infoblad "Hebt u recht op de werkhervattingstoeslag?" nr. T92.

Na de stopzetting van uw zelfstandig beroep kunt u evenwel opnieuw toegelaten worden tot het recht op uitkeringen indien u dit beroep maximum 15 jaar hebt uitgeoefend (3 jaar onderbreking van de werkloosheid tijdens dewelke u uw toelaatbaarheid behoudt ongeacht uw activiteit, verlengd met maximum 12 jaar activiteit als zelfstandige). Indien uw zelfstandige activiteit evenwel vóór 01.08.2007 de maximumduur voorzien in de vroegere reglementering al heeft bereikt (3 jaar + maximum 6 jaar zelfstandige activiteit), zult u de termijn van 15 jaar om opnieuw toegelaten te worden tot het recht op werkloosheidsuitkeringen niet kunnen inroepen.

Het bedrag van de werkloosheidsuitkering wordt beïnvloed door de duur van de werkloosheidsperiode. Een korte zelfstandige activiteit wordt echter met werkloosheid gelijkgesteld. Een periode van zelfstandige activiteit van minstens 6 maanden, wordt daarentegen niet als een werkloosheidsperiode gerekend. Duurt de activiteit minstens 6 maanden, dan zult u in principe na de stopzetting van uw activiteit een uitkering ontvangen die even hoog is als voordien.

U onderbreekt tijdelijk uw zelfstandige activiteit?

U kunt gedurende een tijdelijke onderbreking (minder dan 6 maanden) van uw zelfstandige activiteit geen aanspraak maken op uitkeringen.

U vestigt zich als zelfstandige en u bent alleenstaande ouder?

U kunt mits naleving van bepaalde voorwaarden aanspraak maken op een maandelijkse kinderopvangtoeslag (behalve indien u woonachtig bent in de Duitstalige Gemeenschap). Voor meer inlichtingen lees het infoblad "Hebt u recht op de kinderopvangtoeslag?" nr. T113.

U bent mandataris (zaakvoeder, bestuurder,...) van een commerciële vennootschap?

Indien u mandataris (zaakvoerder, bestuurder,...) bent van een commerciële vennootschap, heeft u in principe geen recht op werkloosheidsuitkeringen.

Indien u toch werkloosheidsuitkeringen vraagt, moet u in alle gevallen hiervan aangifte doen bij uw uitbetalingsinstelling op de formulieren voorzien voor de aangifte van activiteiten.

U geniet werkloosheids- of inschakelingsuitkeringen en u wenst een zelfstandige activiteit als nevenactiviteit uit te oefenen?

U kan, onder bepaalde voorwaarden, een zelfstandige nevenactiviteit uitoefenen met behoud van werkloosheidsuitkeringen.

Wil u meer informatie, lees dan de infobladen “Kunt u een bijberoep uitoefenen tijdens uw tijdelijke werkloosheid?” nr. T45, “Kunt u een bijberoep uitoefenen tijdens uw volledige werkloosheid?” nr. T46 of het infoblad “Mag u werken als werkloze met bedrijfstoeslag?” n° T6, indien u werkloze met bedrijfstoeslag bent.

Als u deze activiteit wil uitoefenen in het kader van het voordeel “Springplank naar zelfstandige”, lees dan het infoblad “Mag u tijdens uw werkloosheid een nevenactiviteit in het kader van het voordeel “Springplank naar zelfstandige” uitoefenen?” nr. T158.

Gaat het om een artistieke activiteit, lees dan het infoblad “Wat is de invloed van een artistieke activiteit op uw volledige werkloosheid?” n° T53.

Alle infobladen van de RVA zijn beschikbaar bij uw uitbetalingsinstelling of bij het werkloosheidsbureau van de RVA of kunnen gedownload worden van de site www.rva.be.